Projekt COMPLETE: „Completing management options in the Baltic Sea Region to reduce risk of invasive species introduction by shipping” jest projektem flagowym dla rejonu Morza Bałtyckiego i podejmuje problematykę introdukcji gatunków obcych przy udziale żeglugi morskiej, będącej najlepiej rozwiniętą formą transportu w handlu międzynarodowym. Udział statków w niekontrolowanym przenoszeniu organizmów oraz patogenów do nowych rejonów jest niezwykle istotny, jednakże wciąż brakuje spójnych metod monitoringu pojawiania się gatunków obcych, jak również informacji na temat krajowych przepisów, dostępnych technik oraz praktyk w zakresie zapobiegania porastaniu, a także na temat sposobów oczyszczania kadłubów statków handlowych i łodzi rekreacyjnych, co pozwoliłoby na udoskonalenie zarządzania tymi zanieczyszczeniami w regionie Morza Bałtyckiego. W projekt COMPLETE zaangażowane są m.in.: ministerstwa transportu i środowiska, stocznie, mariny i organizacje żeglarskie, przemysł okrętowy, porty bałtyckie i gminy nadmorskie, elektrownie oraz zakłady przemysłowe wykorzystujące wodę morską. Natomiast partnerami projektu jest 12 instytucji z 7 państw nadbałtyckich, a partnerami stowarzyszonymi są 23 instytucje z 8 państw regionu Morza Bałtyckiego.
Zasadniczym celem projektu COMPLETE jest opracowanie, spójnych dla regionu Morza Bałtyckiego, narzędzi i zaleceń, prowadzących do ograniczenia wprowadzania gatunków obcych do środowiska. Aby zrealizować zamierzony w projekcie cel realizowany jest szereg zadań, określonych w sześciu, powiązanych ze sobą, pakietach zadaniowych, Uniwersytet Gdański bierze udział we wszystkich działaniach projektowych, a aktywności w które jest zaangażowany to:
WP1 – Administracja i zarządzanie projektem.
Członkostwo w Komitecie Sterującym, który monitoruje i wspiera postęp realizacji projektu. Ponadto Uniwersytet Gdański jest odpowiedzialny za realizację aktywności projektowych na poziomie krajowym, jak również zaangażowany w organizację spotkań projektowych oraz uczestnictwo w spotkaniach zaaranżowanych przez partnerów projektu.
WP2 – Wytyczne dotyczące monitorowania i kontroli gatunków inwazyjnych.
Udział w testowaniu innowacyjnych narzędzi molekularnych bazujących na DNA środowiskowym (tzw. eDNA) w celu wczesnego wykrywania gatunków szkodliwych i patogenów. Ponadto udział w testowaniu protokołu zbioru organizmów porastających łodzie rekreacyjne i przyczepy do ich transportu. Kolejną aktywnością jest zbiór danych krajowych dotyczących potencjału porastania kadłubów, zarówno statków komercyjnych, jak i jednostek rekreacyjnych oraz dotyczących lokalizacji infrastruktury służącej do czyszczenia kadłubów wspomnianych jednostek, na bazie których opracowane zostaną rekomendacje wytycznych dla HELCOM na temat zintegrowanego monitoringu gatunków inwazyjnych, ale także mapy, wskazujące regiony narażone na introdukcje nowych gatunków.
WP3 – Systemy oceny ryzyka i zarządzanie wodami balastowymi.
Udział w przeglądzie kryteriów selekcji gatunków kluczowych oraz aktualizacja listy tych gatunków, zgodnie ze zharmonizowaną procedurą HELCOM / OSPAR. Ponadto udział w rozwoju i testowaniu regionalnie zharmonizowanego systemu wczesnego ostrzegania przed nowymi, szkodliwymi organizmami wodnymi i patogenami wraz z przygotowaniem raportu na temat systemu wspomagania decyzji (Decision Support System, DSS) dla zarządzania wodami balastowymi w Morzu Bałtyckim, uwzględniającego specyficzny dla regionu model DSS.
WP4 – Opcje zarządzania organizmami porastającymi kadłuby statków w regionie Morza Bałtyckiego.
Zebranie i przetworzenie danych na temat przepisów krajowych, jak również wspólnych i najlepszych dostępnych technik oraz praktyk dotyczących wszystkich aspektów porastania kadłubów statków, sposobów zapobiegania porastaniu, a także czyszczenia konstrukcji morskich, statków handlowych i łodzi rekreacyjnych. Kolejną aktywnością jest opracowanie produktów informacyjnych, które będą wykorzystywane do zbierania, podsumowania i oceny danych na temat szkodliwych organizmów wodnych i patogenów, przy podejmowaniu decyzji na temat wyboru optymalnego systemu przeciwporostowego oraz opcji czyszczenia.
WP5 – Bazy danych i system wspierania informacji o gatunkach nierodzimych.
Zebranie i przetworzenie danych na temat występowania szkodliwych organizmów wodnych i patogenów wprowadzonych do przybrzeżnych wód polskich i umieszczenie ich w centralnej bazie danych, wraz z regularną aktualizacją bazy.
WP6 – Udział interesariuszy i proces rozwoju strategii.
Stworzenie platformy do aktywnej komunikacji dla interesariuszy projektu w celu umożliwienia im współpracy w rozwoju i wymianie wiedzy, a także udział w stworzeniu rekomendacji, dotyczących wprowadzenia w życie zharmonizowanego systemu zarządzania organizmami porastającymi kadłuby statków dla regionu Morza Bałtyckiego.